1-کل مایع بین سلولی که سلول ها در آن قرار دارند ، محیط داخلی نام دارد.

2- خون بخشی از محیط داخلی است.

3- محیط داخلی باید حالت نسبتاً پایدار و یکنواختی داشته باشد تا سلول ها در آن زنده بمانند.

4- مجموعه ی اعمالی که در بدن جانداران پرسلولی برای حفظ پایداری محیط داخلی انجام می شود ، هومئوستازی نام دارد.

5- هومئوستازی شامل اعمالی مثل تنظیم قند ، نمک ، آب ، اسید - باز ، دما و دفع مواد زائد است.

6- یکی از مواد زائد که تولیدی واکنش های بدن ، مواد زائد نیتروژن دار می باشند که بیشتر محصول سوختن آمینو اسید ها هستند.

7- مواد زائد نیتروژن دار سمی هستند و باید از بدن جاندار دفع شوند.

8- مواد زائد نیتروژن دار در جانوران مختلف جانوران مخلف با توجه به زیستگاه آنها ، متفاوت است.

9- جانوران آبزی بیشتر آمونیاک ( NH3 ) که بسیار سمی است تولید و دفع می کنند.

10- دفع آمونیاک نیاز به آب زیاد دارد و برای جانداران آبزی مناسب است.

11- پلاناریا و بی مهرگان کوچک از همه ی سلول های سطحی بدن خود آمونیاک دفع می کنند و ماهی ها با آبشش خود آمونیاک دفع می کنند.

12- جانوران خشکی زی به خاطر محدودیت آب ، به جای آمونیاک ، اوره و اسید اوریک دفع می کنند.

13- جانوران می توانند برای مدتی اوره و اسید اوریک را در بدن خود نکه دارند و سپس به تناوب آن را دفع کنند.

14- جانوران برای تبدیل آمونیاک به اوره و اسید اوریک باید انرژی صرف کنند.

15- پستانداران و دوزیستان اوره دفع می کنند که سمیت آن نسبت به آمونیاک 100000 بار کمتر است.

16- وزغ ها در حضور آب ،‌ آمونیاک . در خشکی اوره دفع می کنند.

17- پرندگان ، حشرات و بعضی خزندگان اوریک اسید دفع می کنند که دفع آن به آب چندانی نیاز ندارد.

18- تولید اوریک اسید از اوره و آمونیاک انرژی بیشتری نیاز دارد.

دستگاه دفع ادرار انسان

19- اوره ، اوریک اسید ، کراتینین و مواد خارجی مانند دارو ها و حشره کش ها به وسیله ی کلیه های ما دفع می شوند.

20- کلیه ها به صورت قرینه در دو طرف ستون مهره ها ، در بخش پشتی شکم قرار دارند و هر کدام یک میلیون لوله ی سازنده ادرار (نفرون) دارند.

21- هر نفرون خود شامل چهار بخش است 1- کپسول بومن 2- لوله ی خمیده ی نزدیک 3 لوله ی هنله 4- لوله ی پیچیده ی دور.

22- هر نفرون در انتها به لوله های جمع کننده ی ادرار ختم می شود.

23- دیواره ی لوله ی ادراری فقط از یک لایه سلول پوششی تشکیل شده است ولی شکل و کار این سلول ها در نقاط مختلف متفاوت است.

24- در داخل کپسول بومن ، یک شبکه ی مویرگی به نام گلومرول وجود دارد.

25- دربرش کلیه ، دو بخش قشری و مرکزی دیده میشود که لوله ی هنله در بخش مرکزی قرار دارد.

26- بخش قشری ظاهری دانه دار دارد که به خاطر وجود گلومرول ها در آن بخش است .

27- بخش مرکزی دارای هرم هایی است که ظاهری خط دار دارند که به خاطر وجود لوله های جمع کننده ی ادرار در این بخش است.

28- در بخش مرکزی ، هرم های مخططی وجود دارد که به همراه بخش قشری خود یک لوب کلیه را می سازند.

29- به هر کلیه یک سرخرگ وارد می شود که انشعابات آن از بین هرم ها عبور و در بخش قشری تقسیم و سرانجام گلومرول ها یا کلافه های درون کپسول بومن را می سازند.

30- از گلومرول سرخرگ کوچکی (سرخرگ وابران) خارج و در اطراف لوله های پیچیده‌ی دور و نزدیک و لوله ی هنله ، انشعابات مویرگی جدیدی به نام شبکه ی مویرگی دوم می سازند. ( شبکه ی مویرگی اول همان گلومرول است)

31- مویرگ های شبکه ی دوم مویرگی بعد از اتصال با هم ، سرانجام سیاهرگ های کلیه را می سازند 
32- ساخته شدن ادرار نتیجه ی سه پدیده است که در نفرون رخ می دهد 1- تراوش 2- بازجذب 3- ترشح

33- در تراوش حجم زیادی از مواد پلاسمای خون به کپسول بومن تراوش می شوند ( بجز پروتئین های درشت)

34- عامل اصلی تراوش فشار خون است.

35- در شبانه روز 180 لیتر تراوش در کلیه های ما صورت می گیرد. ( حجم کل پلاسمای بدن 3 لیتر است)

36- دربازجذب ،‌ 99% مواد تراوش شده دوباره به مویرگ های خونی شبکه ی دوم مویرگی برگردانده می شود. 

37- بازجذب از هدررفتن گلوکز، سدیم ، آب و سایر مواد مفید بدن جلوگیری می کند.

38- بازجذب خود به دو صورت انجام می شود 1- بازجذب فعال 2- بازجذب غیر فعال

39- بازجذب فعال با صرف انرژی ATP و بر خلاف شیب غلظت صورت می گیرد.

40- باز جذب غیر فعال نتیجه ی اختلاف غلظت و پدیده ی اسمز و فشار اسمزی است که بین خون و مایع لوله ی نفرون وجود دارد.

41- درترشح برخی مواد با صرف انرژی از خون گرفته و به مجرای نفرون ترشح می شوند ( یون هیدروژن ، پتاسیم ، بعضی دارو ها مثل پنیسیلین)

42- شکل کتاب مربوط به تشکیل ادرار در نفرون بسیار مهم است و نکات آن به شرح زیر است.

a) ترشح فقط در لوله های پیچیده صورت می گیرد.

b) بازجذب فعال نمک در همه ی لوله ی نفرون صورت می گیرد.

c) گلوکز و آمینو اسید ها در لوله ی پیچیده ی نزدیک و بیکربنات درلوله ی پیچیده ی دور بازجذب فعال می شوند.

d) بیکربنات درلوله ی پیچیده ی نزدیک بازجذب غیر فعال می شود.

e) همچنین اوره در لوله ی جمع کننده ی ادرار ، آب در لوله ی پیچیده ی نزدیک ، لوله ی هنله و لوله ی جمع کننده ی ادرار و نمک در لوله ی هنله بازجذب غیر فعال دارند.

43- بعد از تولید ادرار ، لوله های جمع کننده ی ادرار آن را به لگنچه می ریزند و توسط لوله ی میزنای ادرار به مثانه برده می شود.

نقش کلیه ها در تنظیم اسید - باز محیط داخلی

44- PH محیط داخلی بدن در حدود 4/7 ثابت است.

45- کلیه ها با تنظیم دفع یون هیدروژن و بیکربنات، PH محیط داخلی را تنظیم می کنند.

46- در حالت قلیایی ، یون بیکربنات ( ) و در حالت اسیدی ، یون هیدروژن( ) توسط کلیه ها دفع می شود.

تخلیه ی ادرار

47- ورود ادرار به مثانه با حرکات دودی شکل ماهیچه های صاف دیواره ی میزنای صورت میگیرد.

48- اگر کشش دیواره ی مثانه به حد خاصی برسد ، گیرنده های آن تحریک می شوند و با ارسال پیام عصبی به نخاع ، انعکاس تخلیه ی مثانه را فعال می کنند.

49- در شخص بالغ این انعکاس ها به وسیله ی مراکز مغزی و به صورت ارادی قابل مهار یا تسهیل است.

50- ماهیچه های حلقوی پائین مثانه دو دسته اند.1- ماهیچه های صاف حلقوی در نواحی پائین مثانه معمولا منقبض هستند و دهانه ی میزراه را بسته نگه میدارند ، 2- کمی پائینتر در میزراه ماهیچه ی حلقوی دیگری از نوع ارادی و مخطط قرار دارد .

51- در کودکانی که هنوز ارتباط مغز و نخاع به طور کامل برقرار نشده است ، تخلیه ی مثانه به صورت غیر ارادی صورت می گیرد.

دفع مواد زائد در گیاهان

52- بیشتر مواد دفعی حاصل از متابولیسم گیاهان شامل اکسیژن ، دی اکسید کربن و آب است.

53- مقدار اضافی هر یک از این مواد با انتشار از راه روزنه های گیاه ، دفع می شوند.

54- برخی مواد دفعی گیاهان ممکن است از طریق افتادن برگ ها و بخش هایی از پوست گیاهان چوبی دفع شوند.

55- موادی چون رزین ، تانن و سمغ در بخش های مرده ،‌مثل ساقه انبار می شوند.

56- در گیاهان علفی ، مواد دفعی در واکوئل ها و دیواره ی سلولهای آنها جمع می شوند.

57- برخی مواد دفعی گیاهان ، نقش دفاعی دارند و از خورده شدن گیاه توسط جانوران گیاهخوار جلوگیری می کنند و یا گیاه را در برابر عوامل بیماری زا ، حفظ می ک